aktualności
Kolęda wiosną?
Choć już jest wiosna, w Muzeum trwają prace nad projektem poświęconym kolędowaniu. Zakończyliśmy badania w terenie i opracowaliśmy zebrany materiał.
Poprzedni etap, czyli rozmowy z informatorami – tymi przedstawicielami społeczeństwa, którzy kolędują lub pamiętają tę tradycyjną formę – zakończył się. W grudniu 2018 r. i styczniu 2019 r. zespół osób pracujących przy projekcie „Kolędowanie na Rzeszowszczyźnie” zbierał materiały w terenie. Potem nastąpiło żmudne i pracochłonne ich opracowywanie.
Transkrypcje wywiadów, fotografie i filmy pokazały, że zebrano materiały na temat bardzo rzadko spotykanych form kolędowania, np. „na kurki” (kiedy to kawaler wypowiadał odpowiednie życzenia w domu, gdzie mieszkała dziewczyna, do której chciał się zalecać lub gdy dzieci wypowiadały życzenia, po których przez cały rok kury u odwiedzanych gospodarzy miały się dobrze nieść) albo kolędowanie ubogich, kiedy do kolędujący w zamian za dobre słowo dostawali np. ziarno.
Zarejestrowano także wyjątkowy i rzadki na tych terenach zwyczaj kolędowania zapustnego i wiosennego. Badania zespołu dokumentowały także najnowsze zwyczaje, czyli tzw. orszaki Trzech Króli. Okazuje się, że zwyczaj ten nie jest kultywowany tylko w dużych miastach, ale także w mniejszych miejscowościach, a nawet wsiach.
Eksploratorzy dokonali także transkrypcji rzadkich i ciekawych pieśni śpiewanych w tym czasie na Rzeszowszczyźnie, np. niezwykle interesującą melodię szopki zachowanej przez depozytariuszy. Została ona zapisana w całości i dzięki temu – miejmy nadzieję – uratowana od zapomnienia. Badacze zapisywali także scenariusze widowisk kolędniczych i kręcili filmy.
Kolejnym etapem prac nad projektem jest porządkowanie i archiwizowanie opracowanych materiałów oraz redagowanie artykułów do planowanej publikacji.
Orszak Trzech Króli w Majdanie Królewskim (2019 r.)
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.