aktualności

Książka „Kraj-obraz niepodległości”

„Kraj-obraz niepodległości. Życie codzienne u progu wolnej Polski” to nasza najnowsza publikacja. Znalazły się w niej teksty badaczy z całej Polski przybliżające codzienność sprzed ponad stu lat.

Publikacja pod redakcją prof. Jadwigi Hoff i dr Izabeli Wodzińskiej poświęcona jest Galicji Zachodniej w dobie odzyskania przez Polskę niepodległości. Jej autorzy chcieli oderwać na chwilę wzrok od map, na których w tym czasie rysowały się nowe granice i przyjrzeć się chłopskim chatom, uliczkom małych miasteczek i ziemiańskim siedzibom, żeby opowiedzieć, jak wyglądało codzienne życie mieszkańców tej specyficznej części odradzającej się Polski. W tomie znalazły się artykuły pióra autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie i muzealne poświęcone zróżnicowanej tematyce: od prasowych ogłoszeń po ludową poezję, od działalności społecznej i zbiorowych wysiłków lokalnych społeczności związanych z wyzwoleniem i odbudową kraju po indywidualną twórczość mieszkańców galicyjskiej prowincji.

Przedmiotem zainteresowań badawczych autorów są ludzie i ich postawy przyjmowane wobec zaistniałych przeobrażeń, kierujące nimi motywacje i uwarunkowania, a także rezultaty ich działań – duchowe i materialne. Tak sformułowane zagadnienia pozwoliły na opisanie interesującego krajobrazu kulturowego, będącego świadectwem kondycji społecznej, ale też jednym z warunkujących ją czynników. Jego nakreślenie wymagało interdyscyplinarnego podejścia i współpracy autorów reprezentujących różne dziedziny nauki: etnografię, językoznawstwo, literaturoznawstwo, historię oraz antropologię kulturową – pisze we wstępie Izabela Wodzińska.

Książkę można nabyć w recepcji naszego Parku Etnograficznego, a niebawem będzie już dostępna w naszym sklepiku internetowym.

Spis treści:

Izabela Wodzińska
Wstęp

Elżbieta Dudek-Młynarska
Jak nie na bandos, to do Ameryki! – kierunek emigracji zarobkowej Rzeszowiaków i Lasowiaków przełomu XIX/XX wieku. Przyczynek do badań etnograficznych

Monika Brytan, Aneta Kołodziejczyk, Olga Radziszewska
Pierwsze buty – dziecko wiejskie w świecie biedy początku wieku XX. Na przykładzie materiału etnograficzno-językowego zebranego na terenie gminy Kolbuszowa (powiat kolbuszowski)

Barbara Żebrowska-Mazur
Uleń mi się piszczałeczko, dam ci jutro dwa jajeczka – o istocie pewnego gatunku folkloru dziecięcego

Maria Kula
Wesele wsi leżajskiej z przełomu XIX i XX wieku

Jolanta Dragan
Motywy patriotyczne w repertuarze pieśniowym Lasowiaków i Rzeszowiaków

Janusz Radwański
Ewolucja języka i obraz wojny w poezji Józefa Mączki

Andrzej Rybicki
Opowieści z fotopamiętników. Obraz galicyjskiego miasta na początku XX wieku widziany okiem Tadeusza Rzący, Klementyny Zubrzyckiej i nieznanego fotografa z rodziny Pusłowskich

Anna Owczarska-Ożóg
Próba przybliżenia obrazu życia mieszkańców wsi galicyjskiej w czasach I wojny światowej w oparciu o urzędowe obwieszczenia

Elżbieta Skromak
Chłopska gwardia z Majdanu Zbydniowskiego – od idei założycielskiej do czasów niepodległości

Jacek Bardan
Powiatowy Komitet Narodowy w Kolbuszowej

Monika Bober
Społeczność Strzyżowa i powiatu strzyżowskiego w czasie walk o niepodległość i jej utrzymanie w latach 1914–1921

Krzysztof Haptaś
Stan powiatu mieleckiego po okupacjach rosyjskich z lat 1914–1915 w świetle sprawozdania posła Andrzeja Kędziora

Łukasz Ożóg
Upamiętnienie uczestników walk o niepodległość i granice II RP na ziemi sokołowskiej (w dawnym powiecie kolbuszowskim)

Robert Lipelt
Żydowska społeczność Sanoka na przełomie XIX i XX wieku

Arkadiusz S. Więch
Wystąpienia antyżydowskie na terenie prowincji galicyjskiej u progu odzyskania przez Polskę niepodległości

Sławomir Wnęk
Rzeszowianie jako uchodźcy wojenni na terenie monarchii habsburskiej jesienią 1914 roku. Liczba, rozmieszczenie i struktura społeczna