aktualności

Archiwum badań: Źródła kultury ludowej...

Zakończyliśmy realizację projektu „Źródła kultury ludowej Puszczy Sandomierskiej”. Eksploracje terenowe odbyły się w latach 2008-2014 w regionach: leżajskim, niżańskim, bojanowskim, ropczyckim, mieleckim i kolbuszowskim.

Jak pisze dr Krzysztof Ruszel, opiekun naukowy projektu: Ich celem, rozpisanym na szereg problemów szczegółowych, było poznanie źródeł kultury ludowej wsi ukształtowanej w specyficznych warunkach zmieniającego się środowiska przyrodniczego Puszczy Sandomierskiej.

Publikujemy wykaz zebranych podczas badań materiałów źródłowych, które są już opracowane i tworzą w Archiwum Naukowym Muzeum zespół „Źródła kultury ludowej Puszczy Sandomierskiej – badania terenowe 2008 – 2014”. Jego najobszerniejszym i podstawowym zbiorem są nagrania foniczne wywiadów (sygnatura NC). Ogółem utrwalonych zostało 468 wywiadów dotyczących bardzo szerokiego spektrum spraw. Dla każdego podajemy w inwentarzu „tematy kluczowe”, co pozwala na wstępną i względnie szybką orientację w ich zawartości. Wywiady te są także opracowane tekstowo (sygnatura AE), a utrwalone w nich pieśni i melodie posiadają transkrypcje, które, podobnie jak notacje ciekawszych zjawisk gwarowych, znajdują się w osobnych zbiorach (sygnatura AE). Dopełnieniem i rozszerzeniem treściowego przekazu wywiadów są pliki fotografii (sygnatura NC). Ogółem, podczas prac terenowych zrobiono ponad 11 000 zdjęć.

Wszystkie przechowywane wywiady (tak w zapisie cyfrowym, jak i opracowaniach utrwalonych na papierze) oraz towarzyszące im pliki fotografii (zapis cyfrowy) przedstawiamy w tabeli „Materiały z badań”. Biorąc pod uwagę złożoną strukturę tego zespołu, szeregujemy go według nazw 139 objętych badaniami miejscowości. Jest to układ najbardziej oczywisty, a przy okazji pozwala ocenić zakres prac w wymiarze terytorialnym. Dla lepszej orientacji w zawartości przygotowaliśmy osobną bazę danych dla pieśni i melodii, których jest 511 (!). W zamieszczonej tu wersji przyjęliśmy układ alfabetyczny: według tytułu lub początku pierwszego wersu, a w przypadku melodii – według gatunku muzycznego.

W przedstawianym zespole archiwalnym, oprócz wywiadów oraz towarzyszących im transkrypcji i fotografii, niezwykle cennym faktograficznie jest zbiór 67 filmów. Ich wartość dokumentacyjna jest nie do przecenienia, a w przypadku rejestracji czynności manualnych mają także walor instruktażowy. Zapisy filmowe prowadzono i montowano według przygotowanych scenariuszy, co czyni je materiałem w zasadzie gotowym do upowszechniania.

Jacek Bardan

Przykładowe filmy dokumentacyjne

 

Materiały z badań

Pieśni i melodie

Filmy

 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kolberg 2014 – Promesa, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca