Zagroda z Jeziórka

Oto zagroda lasowiacka: po lewej od bramy stoi chałupa, naprzeciwko – stajnia z chlewem i oborą. W chlewie trzymano świnie, w oborze – krowy, w stajni – konie. Pod okapem jest też gołębnik. Bardziej na prawo znajduje się płytki stawek, specjalnie dla gęsi i kaczek. W obejściu biegają także perliczki.

Na podwórzu, przy ścianie spichlerza, stoi stępa nożna. Duży poziomy pień z wyżłobionym z jednej strony głębokim jajowatym otworem (jaszczem) i dźwignią na zawiasie z drugiej strony to proste urządzenie do wyrobu kaszy. Aby wykonać zadanie, trzeba było stanąć na pniu i, balansując nogami, wprawić w ruch dźwignię. Ta, zakończona dużym tłuczkiem z twardego drzewa, opadała prosto do jaszcza wypełnionego np. ziarnem prosa i tłukła je tak długo, aż każde ziarenko stało się białe.

Na podwórzu jest gruba – wkopana w ziemię piwniczka, w której przetrzymywano przez zimę ziemniaki, kapustę, marchew i inne produkty wymagające mroku i odpowiedniego poziomu wilgoci. Przy grubie stoi studnia z żurawiem. Po wodę chodziło się do studni kilka razy dziennie, także w zimie, nawet w najcięższy mróz – była niezbędna do gotowania, pojenia zwierząt, sprzątania chałupy i innych podstawowych czynności.

Po lewej stronie od bramy stoi chałupa – niewielka, składająca się z sieni oraz izby, czyli pomieszczenia mieszkalnego. Przed laty w Jeziórku mówiono na nią „zagroda bartników”, gdyż mieszkająca tam rodzina Wilków prawdopodobnie zajmowała się dworskimi barciami. Na przełomie XIX i XX w. żył w niej Franciszek Wilk – rzeźbiarz i lutnik. Na stoliczku są porozkładane narzędzia rzeźbiarskie – dłuta i rylce, przy nich leży niedokończona figura Ukrzyżowanego. Są też basy oparte o skrzynię.

Całe gospodarstwo ogrodzone jest płotem drankowym. Materiał – czyli dranki – uzyskiwało się przez odłupywanie cienkich płatów z pniaka sosnowego wzdłuż słoi. Były one szorstkie i nierówne, ale giętkie i dawały się przepleść między żerdziami. Wzdłużna faktura słoja na drankach sprawiała, że woda spływała po nich błyskawicznie i nie powodowała szybkiego murszenia.

W skład zagrody wchodzą:

  • chałupa z Jeziórka (koniec XIX w.),
  • stajnia z Jeziórka (początek XX w.),
  • spichlerz z Jeziórka (przełom XVIII i XIX w.),
  • stodoła z Woli Zarczyckiej-Kołaczni (koniec XVIII w.),
  • gruba – piwnica ziemna.

 

widok pełnoekranowy