Klasy 4-8

Rodzaje warsztatów

• 

  Na przerwie w dawnej szkole

  45 min

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Jak z drobiazgów znalezionych w kieszeni lub plecaku skonstruować grę, która wciągnie towarzyszy ze szkolnej ławy lub podwórka w przerwie między lekcjami/obowiązkami? Czy dawniej bez zabawek dzieci się nudziły? Czy można grać pieniędzmi, a nie tylko o pieniądze?
  
  Na te pytania znajdą odpowiedź uczestnicy zajęć „Na przerwie w dawnej szkole”. Najpierw jednak poznają warunki życia i spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież na dawnej wsi. Następnie zaznajomią się z zasadami kilku gier i zabaw uczniów w dawnej szkole, takimi jak: cymbergaj, gra w pieniądze, hacelki (sztrulki) czy w wilka i owcę. Na końcu będą mieli okazję przekuć teorię w praktykę grając w wybrane przez siebie gry a nawet wymyślając swoją własną zabawę.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Ptaszki gwizdki – spotkanie z ceramiką

  90 min

  38 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Gliniane ptaszki gwizdki oprócz drewnianych ptaków klepaków, fujarek i pukawek były jednymi z najczęściej kupowanych zabawek dla dzieci na dawnej wsi. Ich wyrobem zajmowali się garncarze, tworząc różne kształty ptaszków, najpierw ręcznie, z czasem korzystając z gotowych form. Gliniane cudeńka wypalane były w specjalnym piecu, a następnie barwnie dekorowane, by cieszyć nie tylko ucho ale i oko.
  
  Uczestnicy warsztatów zapoznają się z pracownią garncarską, dowiedzą się, jakie inne przedmioty wyrabiało się też w pracowni garncarskiej oraz jak je dekorowano. Następnie każdy z uczniów samodzielnie wykona swój gwizdek ptaszek.
  
  Warsztaty dostosowujemy również do potrzeb osób niepełnosprawnych.
  
  Termin realizacji: kwiecień-październik

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Lasowiackie serce – warsztaty haftu

  90 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Dziś haftują tylko niektórzy, ale dawniej sztuka ta była doskonale opanowana przez wszystkie Lasowiaczki. Od ich cierpliwości i talentu zależało bogactwo zdobień lnianej garderoby. Na spódnicach, koszulach i chustach królowały motywy roślinne i geometryczne (polne kwiaty, listki, ślimacznice, wilcze zęby czy lasowiackie serca). Panienki haftowały czerwonymi nićmi, a mężatki czarnymi i brązowymi. Białych nici mogły używać wszystkie kobiety.
  
  Podczas zajęć dzieci poznają warsztat hafciarski oraz wyhaftują rozpoznawalny wzór lasowiackiego serca na lnianej serwetce. Naukę posługiwania się igłą i nicią warto zacząć od najmłodszych lat!

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Mizrach znaczy wschód – kultura Żydów dawnej Galicji

  60 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Czym jest mizrach, mezuza, tefilin? Do czego służyły szabaśniki? Dlaczego gospodyni żydowska używała podwójnego zestawu naczyń w kuchni? Na te i inne pytania dotyczące kultury galicyjskich Żydów uczestnicy znajdą odpowiedź w urokliwych wnętrzach części mieszkalnej karczmy z Hadli Kańczuckich. Nie tylko poznają co nieco kulturę, ale też samodzielnie wykonają tradycyjną żydowską wycinankę szewuojsłach.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Wokół świątecznego stołu – wigilia w skansenie

  180 min

  65 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Podczas zajęć dzieci poznają wigilijne zwyczaje panujące u Lasowiaków i Rzeszowiaków. Zwiedzą świątecznie zaaranżowaną chałupę z Huty Przedborskiej oraz wezmą udział w warsztatach wykonywania ozdób choinkowych. Następnie złożywszy sobie życzenia, zasiądą do stołu…

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Ziarnko do ziarnka – znaczenie chleba w tradycji

  60 min

  Cena: 26 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Chleb od wieków stanowił główny pokarm ludzi. Był symbolem wszelkiego pożywienia, a także dostatku i pomyślności. W tradycji polskiej od najdawniejszych czasów uważany był za dar boży. Ten spożywany przez naszych przodków różnił się od współczesnego sposobem przygotowania, kształtem, smakiem i wartościami odżywczymi.
  
  Podczas lekcji uczniowie poznają prace polowe i gospodarskie, narzędzia i sprzęty służące do obróbki zboża, a także nauczą się rozróżniać różne jego gatunki. Dowiedzą się o ciekawych zwyczajach związanych z wypiekiem chleba. W kuchni w szkole z Trzebosi prowadzący upiecze tradycyjne proziaki. Wszyscy będą delektować się smakiem przysmaków pieczonych na blasze oraz wiejskiego chleba z masłem.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Od popiołu do detergentu. Jak przeżyć w dawnym dworze i zachować zdrowie

  90 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Ziołolecznictwo jest jedną z najstarszych gałęzi wiedzy. Pokolenia temu funkcjonowało ono na pograniczu czarów i medycyny naturalnej, a dziś niezwykle bogata i cenna wiedza naszych przodków o właściwościach ziół jest przypominana i na nowo odkrywana.
  
  Zajęcia rozpoczną się od spaceru po parku etnograficznym. Uczestnicy odwiedzą chałupę z Jeziórka i dwór z Brzezin. W wiejskiej zagrodzie posłuchają opowieści o zasadach higieny obowiązujących wśród chłopów, obejrzą przedmioty wykorzystywane do mycia, prania i prasowania. W dworskiej kuchni zaglądną do apteczki i poznają nazwy medykamentów oraz ziół, z których je wykonano. Prócz tego wspólnie przygotują proszek do mycia zębów i kwiatową sól do kąpieli.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Wiszą pająki u powały – kolorowe ozdoby ze słomy i bibuły

  90 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Pająk  to tradycyjna ozdoba bożonarodzeniowa, którą dekorowano wiejskie izby jeszcze przed pojawieniem się choinki. Zawieszano go na środku sufitu lub w świętym kącie. Obok światów stanowił najwdzięczniejszy ornament świątecznego wystroju izby. Był postrzegany jako symbol urodzaju i szczęścia w nowym roku. Wykonywano go najczęściej z żytniej słomy, którą nawlekano na nici, po czym przeplatano kolorową bibułą.
  
  Uczniowie dowiedzą się, w jaki sposób tworzono różne typy pająków, a następnie, pracując w grupach, wykonają pająka krystalicznego.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Jak w ulu – spotkanie z pszczelarzem

  60 min

  34 zł/osoba lub 612 zł przy grupie liczącej mniej niż 18 osób (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Na terenach potężnej jeszcze w XVII w. Puszczy Sandomierskiej – jej borów jodłowych, świerkowych i zagajników lipowych – panowały doskonałe warunki dla działalności pszczół. Dlatego też w królewskich lasach Kotliny Sandomierskiej gęsto rozsiane były barcie, czyli ule zakładane w pniach żywych jeszcze, bardzo starych drzew przez bartników. Od poł. XIX w. pszczelarze zaczęli sami budować ule i ustawiać je przy swoich domostwach.
  
  W trakcie zajęć prowadzonych przez doświadczonego pszczelarza uczestnicy poznają cały proces powstawania miodu oraz jego zdrowotne właściwości. Będą również degustować różnobarwne odmiany miodu. Na zakończenie wykonają świece z pszczelej węzy.
  
  Zajęcia dostosowujemy również do potrzeb osób niepełnosprawnych.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Dwór szlachecki od kuchni

  60 min

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Po co kucharzowi touqe? Jak smakowały brunele i legumina oraz dlaczego ochmistrzyni dzwoni kluczami?
  
  W czasie zajęć w dworskiej kuchni zwiedzający poznają najwybitniejsze nazwiska osiemnasto i dziewiętnastowiecznej kuchni, najbardziej intrygujące pojęcia kulinarne i nazwy najważniejszych narzędzi wykorzystywanych do przygotowania posiłku. Będą mogli zapoznać się z recepturami na najdziwniejsze potrawy, a na koniec na podstawie zapachu i smaku rozróżnić staropolskie przyprawy i korzenie.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Spotkanie z Panem Tadeuszem – zwyczaje i obyczaje w Polsce szlacheckiej

  90 min

  22 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Czym był pas słucki i jaki miał związek z kontuszem? Jak wyglądały codzienne posiłki, uczty i ważne uroczystości rodzinne? Jakie tańce tańczono? Jakie zwyczaje były związane przygotowaniem polowania?
  
  Na te pytania uczestnicy zajęć znajdą odpowiedź w oparciu o fragmenty „Pana Tadeusza” w urokliwych wnętrzach dworu z Brzezin. Nie tylko poznają dawne zwyczaje i obyczaje szlacheckie opisane w epopei narodowej, ale też odnajdą nawiązania do nich w kulturze współczesnej.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Na świętego Andrzeja z wróżby dziewkom nadzieja – zwyczaje katarzynkowe i andrzejkowe

  45 min

  Cena: 24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Podczas lekcji uczestnicy zapoznają się z różnymi formami wróżb matrymonialnych, takich jak lanie wosku, przekładanie butów, liczenie dranek w płocie czy nasłuchiwanie odgłosów psa lub koguta dochodzących spośród zagród.
  
  Termin realizacji: listopad

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Jeżyki, łańcuchy, światy – tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe

  60 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Papier, słoma, bibuła i opłatki to materiały, z których uczestnicy wyczarują wyjątkowe ozdoby świąteczne. Nauczą się też dekorować podłaźniczkę.
  
  Warsztaty dostosowujemy również do potrzeb osób niepełnosprawnych.
  
  Termin realizacji: listopad-grudzień

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Święte drzewa – znaczenie roślin w magii, lecznictwie i obrzędach

  90 min (łącznie ze zwiedzaniem)

  22 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Ludzie żyjący na co dzień wśród nieprzebytej Puszczy Sandomierskiej doskonale znali leśną florę. Wiedzieli, jakie są właściwości lecznicze drzew i według tego przypisywali im magiczne cechy, a następnie wykorzystywali w konkretnych sytuacjach – przy okazji świątecznych obrzędów, różnych rodzajach domowych prac itd.
  
  Podczas spaceru po skansenie uczestnicy zajęć posłuchają krótkiego wykładu o ludowych wierzeniach związanych z różnymi gatunkami drzew, zbiorą liście i części omawianych roślin. Następnie przy aromatycznym naparze z kwiatów lipy wezmą udział w warsztatach plastycznych i przygotują własny zielnik.
  
  Termin realizacji: wrzesień-październik

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  U pana Boga za piecem, czyli tajemnicze przysłowia

  60 min

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Jak duży jest korzec maku? Czy budowa cepa jest prosta? Ile ziarnek pomieści miarka? Świat przysłów pełny jest tajemniczych słów oznaczających przedmioty, z którymi dziś już się nie spotykamy. Ta lekcja muzealna daje szanse na zobaczenie i dotknięcie przynajmniej niektórych. Po takim doświadczeniu przysłowia staną się bardziej zrozumiałe.
  
  Uczestnicy poznają znaczenie przysłów, a także przedmioty, które w nich występują. Poprawiają swoją znajomość polszczyzny i poznają przeznaczenie wybranych przedmiotów znajdujących się w chłopskiej chacie.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Jak mięta z macierzanką... - czyli zioła w magii, lecznictwie ludowym, obrzędach

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  90 min (lekcja odbywa się podczas zwiedzania skansenu)

  Niegdyś zioła rosły w każdym ogródku, a wysuszone znajdowały się w każdej chałupie. Stosowane były przede wszystkim w lecznictwie i kuchni, ale również w magii. Współcześnie znamy bogatą gamę ziół, które nabywamy w sklepach zielarskich i aptekach, zapominając o tym, że niemal na każdym rogu możemy poczuć ich specyficzny i kojący zapach.
  
  Uczestnicy zajęć zapoznają się ze sposobami pozyskiwania i przechowywania roślin zielarskich, a także obrzędami i zwyczajami związanymi z ich święceniem. Poznają również przeznaczenie poszczególnych rodzajów ziół. 
  
  Termin realizacji: maj-wrzesień

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Kiecki w malowanej skrzyni – dawna wiejska moda

  60 min

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Strój był jednym z najistotniejszych elementów różnicujących społeczność wiejską na regionalne grupy etnograficzne. Zawierał precyzyjne informacje o jego właścicielu, dotyczące wieku, statusu społecznego i majątkowego, przynależności grupowej i regionalnej. Tradycyjny, odświętny ubiór Lasowiaków i Rzeszowiaków długo zachował się w swej archaicznej formie.
  
  Uczestnicy lekcji poznają proces wytwarzania płótna, a także kanony mody panujące na XIX- i XX-wiecznej wsi oraz różnice w strojach ludowych Lasowiaków i Rzeszowiaków. Będą mieli okazję przebrać się za dawnego gospodarza lub gospodynię.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Nie święci garnki lepią – spotkanie z garncarzem

  75 min

  Cena: 38 zł/osoba lub 684 zł przy grupie liczącej mniej niż 18 osób (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Garncarstwo to popularne niegdyś rzemiosło polegające na wyrobie naczyń ceramicznych z wypalonej gliny, które toczone były najpierw w rękach, a później na kole garncarskim, po czym wypalane w specjalnym piecu. W ten sposób powstawały gliniane cudeńka: garnki, miski, dwojaki.
  
  Uczestnicy warsztatów zapoznają się z pracownią garncarską, dowiedzą się, jak działa koło garncarskie, jakie funkcje pełniły różnorodne naczynia gliniane oraz jak je dekorowano. Każdy z uczniów samodzielnie utoczy na kole garncarskim naczynie.
  
  Termin realizacji: kwiecień-październik

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Gdy w Kwietną Niedzielę... – tradycje wielkanocne

  60-75 min

  27 zł /osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Opowiemy Wam o najważniejszych obrzędach wielkanocnych charakterystycznych dla naszego regionu. Dowiecie się jak wyglądała tradycyjna palma oraz jakie miała znaczenie w kulturze ludowej. Następnie zobaczycie, jakich składników należy użyć, by podczas gotowania jaja przybrały bajeczne kolory. Chwilę później ozdobicie pisanki metodą skrobania.
  
  Zajęcia te są świetną okazją do konfrontacji tradycji z teraźniejszością - jak wyglądały kiedyś świąteczny stół i koszyk ze święconką, a jak prezentują się obecnie.
  
  Termin realizacji: 3 tygodnie przed Wielkanocą

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Cała izba przystrojona – kwiaty z bibuły

  60 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  W dawnej Polsce w okresie wielkanocnym gospodynie wykonywały sztuczne kwiaty, którymi przystrajały święte obrazy, stoły, święte kąty i kapliczki. Wyrabiano je z papieru i kolorowej, gofrowanej bibuły. Wśród papierowego kwiecia największą popularnością cieszyły się  róże, chryzantemy i rumianki.  
  
  Uczestnicy zajęć poznają cele, sposoby, okoliczności oraz różne techniki wykonywania kwiatów z bibuły. Następnie własnoręcznie wykonają jedną ozdobę.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Śliczne wycinanki dookoła ściany – ludowa wycinanka z papieru

  60 min

  24 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  XIX-wieczna polska wycinanka z papieru to jeden ze sposobów dekoracji ścian izb wiejskich. Tworzono ją spontanicznie, bez kopiowania wzorów i rysowania. Na przestrzeni lat powstało wiele lokalnych stylów wycinanki, które ujmują swoją prostotą, bogactwem wzorów i pieczołowitością wykonania.
  
  W trakcie zajęć uczniowie poznają historię i techniki tego niecodziennego dekorowania ścian. W części praktycznej, inspirując się zaprezentowanym zdobnictwem, stworzą własne wycinanki.

  Rozwiń opis Zwiń opis
• 

  Etnozbiórka u Lasowiaków i Rzeszowiaków

  90 min (łącznie ze zwiedzaniem)

  20 zł/osoba (opłata obejmuje bilet wstępu do skansenu)

  Ta lekcja przygotowana jest z myślą o harcerzach, którzy pragną zdobywać kolejne sprawności i wiedzę dotyczącą podstawowych elementów kultury ludowej regonu – architektury, wyposażenia chałupy oraz stroju Lasowiaków i Rzeszowiaków.
  
  Podczas zajęć harcerze będą mogli sprawdzić w praktyce swoją wiedzę na temat wyposażenia izby i zaprezentować ją pozostałym uczestnikom (na podstawie materiałów otrzymanych wcześniej z Muzeum). Wraz z przewodnikiem zwiedzą skansen, a w szkole z Trzebosi założą lasowiacki i rzeszowski strój ludowy i zapoznają się z jego charakterystycznymi cechami.

  Rozwiń opis Zwiń opis
ZOBACZ WIĘCEJ