Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowszczyzny
Pod redakcją dr hab. Katarzyny Smyk, dr Jolanty Dragan i dr. Janusza Radwańskiego
Recenzenci dr hab Marzena Marczewska, prof. UJK, prof. dr hab. Jan Adamowski, prof. dr hab. Jan Święch, prof. dr hab. Piotr Franaszek
Kolbuszowa-Kraków 2023
ISBN: 978-83955965-4-4
ISBN:978-83-67497-46-6
Las w życiu społeczeństw stanowił fundament życia i przetrwania, generował ogrom znaczeń, kształtował różne typy postaw. Dla Lasowiaków był naturalnym miejscem życia (orbis interior), natomiast dla Rzeszowiaków stanowił jedno ze źródeł utrzymania, postrzegano go jednak jako przestrzeń obcą (orbis exterior). Tę hipotezę badawczą starano się zweryfikować, podejmując zaplanowane działania: przeprowadzenie kwerend i badań terenowych, opracowanie i zarchiwizowanie materiałów oraz opublikowanie książki.
Publikacja „Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowczyzny” zawiera kilkanaście artykułów naukowych, zaopatrzona jest w fotografie, wykazy materiałów źródłowych oraz zapisy melodii i tekstów pieśni „leśnych”. Analiza zawarta w publikacji potwierdziła hipotezę o odmiennym postrzeganiu lasu i jego roli w życiu Lasowiaków i Rzeszowiaków.
Recenzenci dr hab Marzena Marczewska, prof. UJK, prof. dr hab. Jan Adamowski, prof. dr hab. Jan Święch, prof. dr hab. Piotr Franaszek
Kolbuszowa-Kraków 2023
ISBN: 978-83955965-4-4
ISBN:978-83-67497-46-6
Las w życiu społeczeństw stanowił fundament życia i przetrwania, generował ogrom znaczeń, kształtował różne typy postaw. Dla Lasowiaków był naturalnym miejscem życia (orbis interior), natomiast dla Rzeszowiaków stanowił jedno ze źródeł utrzymania, postrzegano go jednak jako przestrzeń obcą (orbis exterior). Tę hipotezę badawczą starano się zweryfikować, podejmując zaplanowane działania: przeprowadzenie kwerend i badań terenowych, opracowanie i zarchiwizowanie materiałów oraz opublikowanie książki.
Publikacja „Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowczyzny” zawiera kilkanaście artykułów naukowych, zaopatrzona jest w fotografie, wykazy materiałów źródłowych oraz zapisy melodii i tekstów pieśni „leśnych”. Analiza zawarta w publikacji potwierdziła hipotezę o odmiennym postrzeganiu lasu i jego roli w życiu Lasowiaków i Rzeszowiaków.
Spis treści
Las – wieczne trwanie, wieczna fascynacja – Katarzyna Smyk, Jolanta Dragan
Tło historyczne
Z dziejów lasów na Rzeszowszczyźnie (od czasów zaborów do II wojny światowej) – Robert Lipelt
Las dla człowieka – żywiciel i miejsce życia: perspektywa pragmatyczna
1. Las w tradycyjnym rzemiośle i pracach gospodarskich – Adam Dragan, Wojciech Dragan
2. Do lasu po jedzenie – znaczenie zbieractwa we wzbogaceniu pożywienia – Mariola Tymochowicz
3. Nie tylko opał. Lasy dzisiaj – Bartłomiej Peret, Magdalena Fołta, Janusz Radwański:
Las w systemie wartości mieszkańców Rzeszowszczyzny: perspektywa symboliczna
1. Echa tradycyjnych wierzeń związanych z lasem w przekazach współczesnych mieszkańców Rzeszowszczyzny – Elżbieta Dudek-Młynarska:
2. Lasy na Rzeszowszczyźnie – miejsca święte i przeklęte – Beata Maksymiuk-Pacek
3. Las w obrzędowości dorocznej i rodzinnej – Jolanta Dragan:
4. Las w tradycyjnym lecznictwie ludowym – Urszula Rzeszut-Baran
5. Las w języku mieszkańców Rzeszowszczyzny – Janusz Radwański
6. Las w folklorze słownym Rzeszowszczyzny – Katarzyna Smyk
7. Obraz lasu w poezji ludowej Rzeszowszczyzny – Janusz Radwański
8. Lasy, zwierzęta i ptaki w pieśniach z terenu Rzeszowszczyzny – Tomasz Nowak
9. Motywy lasu w sztukach plastycznych Rzeszowszczyzny – Anna Piera
Literatura cytowana i rozwiązanie skrótów
Forests – eternal existence, eternal fascination. Summary – Katarzyna Smyk, Jolanta Dragan
Materiały
1. Wywiady z badań terenowych z lat 2008-2022
2. Pieśni
Aneks graficzny
1. Mapy zasięgów
2. Zapisy melodii i tekstów pieśni
Las – wieczne trwanie, wieczna fascynacja – Katarzyna Smyk, Jolanta Dragan
Tło historyczne
Z dziejów lasów na Rzeszowszczyźnie (od czasów zaborów do II wojny światowej) – Robert Lipelt
Las dla człowieka – żywiciel i miejsce życia: perspektywa pragmatyczna
1. Las w tradycyjnym rzemiośle i pracach gospodarskich – Adam Dragan, Wojciech Dragan
2. Do lasu po jedzenie – znaczenie zbieractwa we wzbogaceniu pożywienia – Mariola Tymochowicz
3. Nie tylko opał. Lasy dzisiaj – Bartłomiej Peret, Magdalena Fołta, Janusz Radwański:
Las w systemie wartości mieszkańców Rzeszowszczyzny: perspektywa symboliczna
1. Echa tradycyjnych wierzeń związanych z lasem w przekazach współczesnych mieszkańców Rzeszowszczyzny – Elżbieta Dudek-Młynarska:
2. Lasy na Rzeszowszczyźnie – miejsca święte i przeklęte – Beata Maksymiuk-Pacek
3. Las w obrzędowości dorocznej i rodzinnej – Jolanta Dragan:
4. Las w tradycyjnym lecznictwie ludowym – Urszula Rzeszut-Baran
5. Las w języku mieszkańców Rzeszowszczyzny – Janusz Radwański
6. Las w folklorze słownym Rzeszowszczyzny – Katarzyna Smyk
7. Obraz lasu w poezji ludowej Rzeszowszczyzny – Janusz Radwański
8. Lasy, zwierzęta i ptaki w pieśniach z terenu Rzeszowszczyzny – Tomasz Nowak
9. Motywy lasu w sztukach plastycznych Rzeszowszczyzny – Anna Piera
Literatura cytowana i rozwiązanie skrótów
Forests – eternal existence, eternal fascination. Summary – Katarzyna Smyk, Jolanta Dragan
Materiały
1. Wywiady z badań terenowych z lat 2008-2022
2. Pieśni
Aneks graficzny
1. Mapy zasięgów
2. Zapisy melodii i tekstów pieśni
Zadanie zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwa Podkarpackiego.
7
zdjęć
