Zbiory

Muzealia
Nasze muzeum posiada prawie 16 000 zabytków ruchomych, prezentujących dorobek kulturowy Lasowiaków i Rzeszowiaków oraz podkreślających wyjątkowość ziemi kolbuszowskiej.

Najciekawszymi i określającymi charakter naszej instytucji grupami muzealiów są:

Architektura

Tę grupę tworzą: chałupy, stodoły, budynki inwentarskie, spichlerze, kuźnie, wiatraki, kościół, szkoła, remiza, karczma, młyn wodny, ponadto pracownia garncarska, olejarnia i maneż. Wszystkie te obiekty zestawione są w skansenie. Większość z nich tworzy zagrody, w których małą architekturę reprezentują: płoty, studnie, piwnice i kapliczki, zabytki architektury drewnianej

Sztuka ludowa

Muzealia w tej dziedzinie stanowią rzeźby pełne i płaskorzeźby drewniane i ceramiczne, obrazy i rysunki, malowanki, makatki, wycinanki, pająki oraz różnego rodzaju ozdoby do zawieszania najczęściej wykonane z bibuły, np. serca, kwiaty pojedyncze lub połączone w girlandy.

 





 
 
 

 

Stroje ludowe

Wśród pokaźnej kolekcji eksponatów wykonanych z różnych tkanin największą część obejmują elementy dawnego, tradycyjnego stroju ludowego Lasowiaków (region grębowsko-tarnobrzeski, kolbuszowsko-raniżowski, leżajski) i Rzeszowiaków (region rzeszowski, łańcucki, przeworski). Zbiór tworzą stroje odświętne o szczególnie wypracowanej formie, wykonane z wysokiej jakości tkanin i bogato zdobione. Są tu także muzealia związane z ubiorami i wyposażeniem domów mieszczańskich oraz szlacheckich (np. kilimy i narzuty pluszowe, haftowane obrusy, bielizna pościelowa z tkanin luksusowych).

 









 
 
 

 

Plastyka obrzędowa

Zbiór ten tworzą eksponaty związane z obrzędowością doroczną i rodzinną. Okres bożonarodzeniowy reprezentują zwłaszcza pająki i akcesoria kolędnicze, a  wielkanocny – pisanki wykonane techniką batikową i skrobania, a także palmy. Do muzealiów związanych z obrzędowością rodzinną należą przede wszystkim te dotyczące wesela (pieczywo obrzędowe: szyszki weselne, kołacz, rózgi weselne oraz stroiki – wianki panny młodej).

 





 
 
 

 

Ceramika

Kolekcję ceramiki reprezentują trzy główne podzbiory: ceramika wykonywana w warsztatach rzemieślniczych – garncarskich, wyroby fajansowe produkowane przez polskie i zagraniczne farfurnie  oraz wyroby porcelanowe. Zbiór ten obejmują przede wszystkim naczynia spełniające utylitarne funkcje w gospodarstwie domowym: garnki różnych rozmiarów i kształtów z odmianą dwojaków i czworaków, misy, donice, makutry, cedzaki, dzbany, doniczki do kwiatków, ale także naczynia specjalistyczne, takie jak podkurzacze do pszczół, miodowniki czy kropielniczki.

 










 
 
 

 

Wyroby z drewna

Tę grupę tworzą zwłaszcza przedmioty związane z wyposażeniem wnętrz mieszkalnych i gospodarczych zagród wiejskich. Są to różnego rodzaju meble, naczynia klepkowe i dłubane, mniejsze i większe urządzenia gospodarcze używane do przetwarzania płodów rolnych i zwierzęcych, drobniejsze sprzęty pomocne przy pracach domowych itp.

 





 
 
 

 

Kolekcje osobowe

To zbiory muzealiów związane z konkretnymi osobami, na które składają się zabawki drewniane wykonane przez Stanisława Naroga (ekspozycja w chałupie z Wrzaw) oraz wyposażenie domu posła ludowego Jana Sobka i jego syna Stanisława (ekspozycja w chałupie z Budziwoja).

 

Ule i narzędzia pszczelarskie

Kolekcja obejmuje ule kłodowe leżące, stojące i ramkowe „dziane” w pniach (głównie słowiańskie – Ciesielskiego), warszawskie zwykłe, a także ule ramkowe. Uzupełniają ją drobne narzędzia służące do budowy („dziania”) uli kłodowe oraz oporządzania pszczół w barciach i pasiekach przydomowych.

 

Narzędzia rolnicze

To zbiór narzędzi i maszyn do uprawy ziemi oraz wstępnej obróbki płodów rolnych. Znajdują się w nim eksponaty niegdyś służące do uprawy roli, siewu oraz pielęgnacji roślin zbożowych, pastewnych i okopowych, zbioru zbóż i siana, czyszczenia oraz gatunkowania ziarna i ziemniaków, a także do przyrządzania paszy. Oprócz tego kolekcję tworzą narzędzia i maszyny omłotowe oraz maszyny napędowe.

 





 
 
 

 

Naczynia miedziane

Tę grupę eksponatów stanowią różnego rodzaju i wielkości garnki, rondle, miarki, baniaki i czajniki. Obejmują ją także pojedyncze egzemplarze takich przedmiotów, jak: sagan, kocioł do zawieszania, lejek, taca, półmisek, samowar i grzałka. Większość z nich wytwarzana była przez kotlarzy pochodzących z mniejszości narodowej romskiej.

 





 
 
 

 

Meble kolbuszowskie

To cenna kolekcja bogato intarsjowanych barokowych muzealiów określanych jako meble kolbuszowskie. Jej unikatowość stanowią biedermeierowska kanapa (fornirowana orzechem i intarsjowana jaworem, wykonana przez stolarza Jana Turka w latach 20. XIX w. dla Tyszkiewiczów z Weryni) oraz replika biblioteczki (z Pałacu w Weryni, którą wykonał w 1932 r. Wiktor Mazurkiewicz).  Uzupełnieniem kolekcji są inne meble zamawiane przez kolbuszowskich mieszczan, znacznie mniej zamożnych klientów, z czego wynika ich stosunkowo skromna forma i zdobnictwo,  np.: komoda (dębowa, z charakterystyczną wstęgową intarsją, należąca kiedyś do rodziny Grodeckich), szafa apteczna (wykonana pod koniec XIX w. dla rodziny Cassinów), szafa (o charakterystycznym wykroju płycin drzwiowych wykonana w pierwszych latach drugiej połowy XIX w. dla rodziny Winiarskich) oraz stolik na kwiaty (z warsztatu Wiktora Mazurkiewicza, intarsjowany, datowany na 1952 r. – jeden z ostatnich przykładów zanikającej tradycji świetnego niegdyś kolbuszowskiego stolarstwa).

 


 

 

Zbiory pożarnicze

Zbiór ten tworzą: czterokołowe sikawki konne różnych systemów (najcenniejsze i najciekawsze eksponaty w tej grupie zbiorów!), sprzęt gaśniczy (najdawniejsze zabytki to przenośna sikawka kubłowa, tzw. „kadziówka”, i wahadłowa sikawka wiedeńskiej firmy Knaust z końca XIX w.), umundurowanie i uzbrojenie osobiste (pasy z toporkami, hełmy, kaski, czapki) oraz medale, odznaki i akcesoria pamiątkowe.